ایزوتیازولین

ایزوتیازولین یک ماده ی ضد میکروب به حساب می آید که معمولا برای کنترل قارچ ها، باکتری ها و یا جلبک ها استفاده می گردد. از آنجایی که محلول های آبی بیشتر مستعد رشد و ادامه ی زندگی باکتری ها هستند بنابراین ایزوتیازولین بیشتر در آب و به عنوان گند زدا مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین به عنوان نگهدارنده نیز کاربرد دارد.

این ماده در محصولاتی دیگر از جمله ضد آفتاب ها، شامپوها، لوسیون ها و… نیز به منظور جلوگیری از خراب شدن محصول پیش از فرا رسیدن تاریخ انقضای آن استفاده می گردد. علاوه بر این ترکیب فوق می تواند یک جایگزین مناسب برای فرمالدهید (ماده ای با سرطانزایی بالا) در محصولات شوینده باشد.

مشتقات ایزوتیازولین:

ایزوتیازولین کمپلکس یکی از مشتقات مهم این ماده به حساب می آید که از برهمکنش مواد زیر ساخته می شود:

• متیل ایزوتیازولینون

• متیل کلروایزوتیازولینون

ایزوتیازولین میکس ( و یا مخلوط) با نام تجاری کتون (kathon) کاربرد های فراوانی دارد که مهمترین آن استفاده در لوازم آرایشی است. کتون در لوازم آرایشی و بهداشتی مانند شامپو ها و صابون ها به عنوان یک نگهدارنده عمل می نماید.

متیل ایزوتیازولینون چیست؟

فرمول شیمیایی: (2methyl-4-isothiazolin-3-one)

متیل ایزوتیازولینون (MIT یا MI ) با افزودن یک استخلاف متیل به خانواده ی آمید های حلقوی ایزوتیازولین به وجود می آید.

ساختار مولکولی این ماده به صورت شکل زیر می باشد:

همانطور که از ساختار این ماده مشخص است این ترکیب هتروسیکل یک حلقه ی 5 عضوی است که شامل یک اتم نیتروژن، گوگرد و گروه Co است.

این ماده بی رنگ است و از آن به عنوان نگهدارنده در اغلب محصولات آرایشی و بهداشتی از جمله شامپو ها ، لوسیون ها، و… استفاده می شود. همچنین به دلیل خاصیت ضد میکروبی ای که این ماده دارد از آن به عنوان کنترل کننده ی رشد باکتری ها و قارچ ها در آب و فاضلاب ، مخازن ذخیره سازی سوخت، کاغذ سازی و… استفاده می کنند. در محصولات چوبی استفاده از این ماده موجب می شود تا رشد کپک ها کنترل گردد و طول عمر محصول افزایش یابد.

هیئت بررسی سازمان مواد تشکیل دهنده ی  لوازم و آرایشی با بررسی میزان متیل ایزوتیازولین و آزمایش های گوناگون تاثیر متیل ایزوتیازولینون را بر روی اعصاب انسان تایید نمود اما استفاده از آن در لوازم آرایشی و بهداشتی را بی خطر دانست و ایجاد هر گونه عوارض عصبی ناشی از استفاده از متیل ایزوتیازولین در لوازم آرایشی را رد نمود.

مطالعات نشان می دهد که میزان استفاده از این ماده در لوازم آرایشی و بهداشتی مقداری مشخص است و حساسیت های مشاهده شده نسبت به دوز های بالا و محصولات بی کیفیت آرایشی که نظارتی بر آن ها صورت نمی گیرد دیده می شود.

مقدار دوز مجاز

دوز مجاز متیل Isothiazolinone مقدار  (ppm 100 ( 0.01%  و یا کمتر گزارش شده است و انتظار نمی رود که حساسیت هایی تا این غلظت نسبت به این نگهدارنده مشاهده گردد.مرگ سلول های بدن ناشی از استفاده از این ماده در دوز های بالا از طریق اکسیداسیون NADPH و در نهایت آسیب DNA نشات گرفته می شود.

در مطالعات انسانی دیگر که بر روی پوست 98 داوطلب صورت پذیرفت هیچکدام از داوطلین به مقدار 100 ppm  از Methyl-4-isothiazolin-3-one حساسیت پوستی ای نشان ندادند.

این محصول به عنوان نگهدارنده در صنعت کاربرد های زیادی دارد اما در دوز های غیر مجاز و یا در برخی از افراد حساس واکنش های آلرژیک زیادی را بر می انگیزد تا جایی که گروه هایی در شبکه های مجازی عکس هایی از عوارض این ماده بر روی پوست، چشم، گوش و… را به نمایش گذاشته اند. همچنین مطالعات آزمایشگاهی بر روی سلول های عصبی پستانداران نشان می دهد که متیل ایزوتیازولین می تواند در دوز بالا بر روی اعصاب اثر بگذارد و مشکلاتی را به وجود بیاورد.

بنابراین استفاده از محصولات حاوی این ماده نیازمند به انجام تست حساسیت به آن قبل از استفاده ی کامل از محصول است. توصیه می گردد افرادی که حساسیت ها و راش های پوستی نسبت به این ماده دارند قبل از استفاده از محصولاتی مانند شامپو ها، صابون ها و دستمال های مرطوب ، ترکیبات آن را به دقت مورد مطالعه قرار دهند و در صورت وجود MIT در آن ها از محصولات جایگزین استفاده نمایند.

کاربرد ها

این نگهدارنده با توجه به خصوصیات قارچ کشی که دارد در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد که در ادامه به آنها بیشتر خواهیم پرداخت:

نگهدارنده

باکتری ها و میکروب ها عامل اساسی تخریب مواد آرایشی و بهداشتی به حساب می آیند. عفونت های باکتریایی می توانند بیماری و حتی مرگ را برای انسان رقم بزند و خسارات جبران ناپذیری از نظر اقتصادی و سلامتی بر جای بگذارد. بنابراین تولید کنندگان مواد آرایشی و بهداشتی به فکر استفاده از نگهدارنده هایی سالم و کم خطر برای حفظ مواد آرایشی و بهداشتی از این آسیب ها و افزایش طول عمر محصولات خود هستند. در این بین ایزوتیازولین در دوز های پایین یکی بهترین نگهدارنده های پیشنهادی برای محصولات آرایشی و بهداشتی است.

تصفیه ی آب

این محصول به دلیل شکستن پیوند بین باکتری ها و جلبک ها خاصیت ضد میکروبی دارد و در تصفیه ی آب می تواند مورد استفاده قرار بگیرد. ترکیبی از مشتقات آن نظیر  (Chloromethylisothiazolinones (CMIT) و (Methylisothiazolinones (MIT برای این منظور استفاده می شوند.

کاربرد های دیگر:

از کاربرد های دیگر این ماده می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• میادین نفتی

• کاغذ سازی

• پردازش چرم

• آفت کش ها

• مواد شوینده و لوازم آرایشی