هیدروکسید کبالت

یک ترکیب معدنی با فرمول شیمیایی Co(OH)2 است . این ترکیب در صنایع مختلف دارای کاربردهای بسیاری است از جمله در در صنایع تولید رنگ و ورنی به عنوان خشک کن، در ابکاری به عنوان منبع کبالت و در تولید باتری ها و سل های ثانویه  کاربرد دارد.

ویژگی ها

کبالت هیدروکسید ترکیبی معدنی با فرمول شیمیایی Co(OH)₂  می باشد .رنگ این ماده به صورت خالص صورتی رنگ  است . محصول فوق در آب نامحلول است  اما در اسید ها و آمونیاک محلول می باشد. ساختار مولکولی این ماده را می توانید در  شکل زیر مشاهده نمایید:

خواص فیزیکی و شیمیایی

برخی از خواص فیزیکی و شیمیایی این ماده را در جدول زیر می توانید ببینید

فرمول شیمیایی	Co(OH)2
جرم مولکولی	92.948 g/mol
دانسیته	3.597 g/cm3
نقطه ی ذوب	168  درجه ی سانتی گراد

مقدار انحلال پذیری این ماده در آب 3.2 mg/L می باشد

این ماده در مجاورت با هوا و سایر اکسید کننده ها اکسید می شود و هیدروکسید کبالت  (III) با فرمول شیمیایی Co (OH) 3 را به وجود می آورد

محصول فوق در حالت خالص دارای حداکثر 61.5 درصد Co می باشد. گرید کاتالیزوری و تجاری این ماده از ساختار متخلخل بالایی برخوردار است و می تواند اثر کاتالیستی بالایی از خود نشان دهد و برای تصفیه نمودن نفت خام مورد استفاده قرار می گیرد.

تولید

این ماده به عنوان رسوب از واکنش یک هیدروکسید قلیایی با محلول نمک کبالت حاصل می گردد.

دو مثال از این واکنش را در زیر می توانید مشاهده نمایید

CoCl2 + 2NaOH → Co(OH)2 + 2NaCl
Co(NO3)2 + 2NaOH → Co(OH)2 + 2NaNO3

ساخت انواع بتا و آلفا

برای این کار در ابتدا سولفات کبالت را بر روی استیرر قرار می دهیم و مقداری آب جوش به آن اضافه می نماییم. برای ساخت نوع بتای محصول فوق سدیم هیدروکسید را به محلول ساخته شده می افزاییم.

برای ساخت نوع آلفا نیز، NH4OH استفاده می گردد.

• آلفا:

همانطور که در بالا نیز اشاره شد برای این کار نیاز به NH4OH می باشد.در نتیجه به محلول کبالت سولفات ساخته شده قطره قطره محلول آمونیاک را اضافه می کنیم. نوع آلفا زمانی شکل می گیرد که پی اچ محلول خیلی افزایش پیدا نکند. با افزودن آمونیاک به محلول شاهد تبدیل رنگ آن از قرمز به صورتی هستیم . در صورتی که محلول آمونیاک به مقدار زیادی اضافه شود، رنگ محلول سبز-آبی می گردد. توجه داشته باشید که آمونیاک باز قوی ای به حساب نمی آید  و نمی تواند فرم آلفا را به بتا تبدیل نماید.

با این حال در صورت اضافه شدن مقدار زیادی آمونیاک به محلول، کمپلکس آمینی به جای کمپلکس هیدروکسیدی مورد نظر تشکیل می شود.

بتا:

آمونیاک برای تشکیل فرم بتا باز قوی ای به شمار نمی رود.در فرم بتا از سدیم هیدروکسید که باز قوی تری است استفاده می گردد. برای این منظور قطره قطره سدیم هیدروکسید را به محلول سولفات کبالت می افزاییم.

با افزودن NaOH به محلول در ابتدا رسوب آلفا کبالت هیدروکسید به رنگ آبی تشکیل می شود. هر چه پی اچ محلول با افزودن سدیم هیدروکسید اضافه شود. شاهد تغییر رنگ محلول از آبی به صورتی (بتا کبالت هیدروکسید) خواهیم بود.

در نهایت دو محلول ساخته شده ی فرم آلفا (سبز-آبی) و فرم بتا ( صورتی) را فیلتر و سانتریفیوژ می نماییم. پودر آلفای به دست آمده(تقریبا سبز تیره) در برابر هوا پایدار است. اما نوع بتای این ماده ( پودر صورتی رنگ) در مجاورت هوا اکسید می شود و به CO3O4 تبدیل می گردد.

کاربرد

این ماده در خشک کننده های لاک و رنگ، کاتالیزور، الکترود های باتری و… مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین این ماده در خشک نمودن سریع تر جوهر های چاپی لیتوگرافی نیز کاربرد دارد.